Op vijf december 2016 hebben leden van de WAH (waarvan er enkelen tevens Saeftinghegids zijn) en enkele geinteresseerde ambtenaren van de Gemeente Hulst de door verspoeling bedreigde resten van de enkele jaren geleden  in het noord-oosten van het Verdronken Land ontdekte vuurboet of vuurbaak verzameld en voorlopig opgeborgen in de oude schaapskooi op "de Noord". Het betrof middeleeuwse bakstenen van het z.g. kloostermopformaat. Opvallend was dat het maar enkele gave stenen betrof en vooral gebroken, halve exemplaren. Dit was al eerder vastgesteld en zou er op kunnen wijzen dat men te maken heeft met hergebruikt materiaal. Praktisch alle stenen waren door de eb- en vloedstromen ver over het strand verspreid, zodat er weinig gegraven en veel opgeraapt diende te worden. Onder de stenen die wel  min of meer uitgegraven dienden te worden waren er twee van een totaal afwijkend model. Deze werden meegenomen en later van de aankoekte modder ontdaan. Het bleken twee zogenaamde gewelfrib-stenen te zijn. Deze werden gebruikt om de gewelven van b.v. kelders en andere grote  ruimtes te construeren. Eenvoudige boerenwoningen bezaten die doorgaans niet.

Omdat het hier dus overduidelijk ging om sloopmateriaal uit een groot gebouw werd onmiddellijk gedacht aan het in de 16e eeuw verdwenen kasteel van Saeftinghe. Dat is immers het enige grote middeleeuwse bouwwerk in die buurt waar wat meer over bekend is.

Mogelijk resten van het kasteel van Saeftinghe gevonden.

Bij de foto’s:

1. De eenzame kruier zoekt zijn weg.

2. Aangekomen bij de resten van de vuurboet.

3. De kruiwagens worden gelost op het droge.

4. Verder zwoegen door het schor, richting

   schaapskooi.

5. Twee gewelfrib-stenen. Deze zijn gevonden

   op de dag van het stenen sjouwen.

6. Drie gewelfrib-stenen in verband gelegd.

   (Enkele dagen later is nl. een derde steen

   gevonden)

7. Mooi voorbeeld van een hoeksteen waar de

   gewelfribben bij elkaar komen.

   (Bron: bijbelseplaats.nl)

8. Alles netjes stapelen in de schaapskooi, om

   later weer op te bouwen in het BCS.

Er bestaan enkele afbeeldingen van de buitenkant op oude kaarten, waarbij men zich wel moet  afvragen in hoeverre die betrouwbaar zijn. Ook zijn er een aantal rekeningen bewaard gebleven die herstelwerkzaamheden betreffen. Daar kan men een aantal bouwkundige details uit afleiden. Zo worden er reparaties vermeld aan een keukengewelf, maar ook aan kelders en ondergrondse kerkers. Allemaal ruimtes waar men zich gewelven bij kan voorstellen. Het is dus verleidelijk de gevonden stenen in verband te brengen met de verdwenen burcht. Temeer omdat toen de vuurboet werd geconstrueerd het kasteel zijn functie al lang had verloren en gebruikt werd als steengroeve. Maar zekerheid omtrent de herkomst van de stenen  is er voorlopig nog niet. Mogelijk dat nieuwe vondsten het plaatje in de toekomst verder zullen vervolmaken.

Mark Zwartelé

Werkgroep Archeologie Hulst